Onze historie
De SGP is ruim 100 jaar oud en de oudste partij van Nederland ooit! We staan bekend als een rots in de branding, een baken van stabiliteit.
Is er in al die jaren niets veranderd? Natuurlijk wel, op nieuwe maatschappelijke vragen moeten immers nieuwe antwoorden komen. Toch blijven we in de kern herkenbaar: het SGP-ankerpunt, de Bijbel, blijft.
De SGP blijft dicht bij haar principieel christelijke boodschap. Herkenbaar ook blijft de waarde die wij hechten aan de Nederlandse identiteit. De partij blijft opkomen voor een groot Nederlands goed: vrijheid van geweten. Dit doen we al ruim 100 jaar en zullen we blijven doen.
Geïnteresseerd in de SGP door de jaren heen? Bekijk onderstaande tijdlijn met een aantal belangrijke gebeurtenissen per jaar. Meer infomatie over de SGP? Neem dan contact op met het partijbureau.
De SGP is na 22 jaar terug in Wierden en hoopt op een zetel: ‘Een man een man, een woord een woord!’
WIERDEN - 22 jaar, zo lang is het geleden dat de Staatkundige Gereformeerde Partij (SGP) vertegenwoordigd was in de Wierdense politiek. Maar de groepering is terug. Met een nieuw bestuur, nieuw elan, vastberaden en standvastig. De voorman: Dirco Rijnders.
Hij spreekt van een gemis, een leemte. Bertus de Vries, een oudgediende in de SGP van Kampen en lid van het provinciaal bestuur. Hij werd ruim twee jaar terug gevraagd om iets te doen aan de afwezigheid van de SGP in de Wierdense gemeenteraad. De Vries: „We keken naar de situatie en concludeerden dat het raar was dat de SGP niet meedeed. Er waren wel pogingen gedaan, maar om de één of andere reden lukte het maar niet.”
Een kolfje naar de hand van de 64-jarige ondernemer uit IJsselmuiden. Talloze keren reed hij vanuit zijn woonplaats naar Wierden om daar aan de SGP-kar te trekken. Een nieuwe kar, dat wel. De Vries: „In zo’n situatie moet je opnieuw beginnen. Iemand erbij halen die niet is belast met de voorgeschiedenis, maar met een frisse blik kijkt.”
Stemmen winnen
Hij denkt dat er de nodige stemmen te winnen zijn door de SGP. De Vries: „Waarom? Ik merk dat er nog al wat verontruste mensen zijn in de regio die eigenlijk SGP wilden stemmen, maar dat niet konden. We zijn daarover benaderd door mensen van andere partijen. Onder meer van het CDA en de ChristenUnie. Gisteravond schreef ik nog een lid in. Het zijn mensen die zich niet in de huidige politiek herkennen. De man zei: Toen ik hoorde dat de SGP mee zou doen sprong ik een gat in de lucht.”
De Vries heeft de voorzitterstaak inmiddels overgedragen aan Henk Jan Tempert. Bovendien is er een nieuwe lijsttrekker gekozen. Het is Dirco Rijnders uit Notter. Maar wie is dat? In de lokale politiek is hij niet bekend.
Echte Tukker
Rijnders: „Ik ben een echte Tukker en geboren in Daarlerveen. Na mijn trouwen ging ik in Enter wonen. Vervolgens ben ik naar Barneveld verhuisd waar we een winkel hadden. Daarna heb ik een bedrijf overgenomen in duurzame energie, ToekomstDak. We leggen zonnepanelen op bedrijfsdaken door het hele land. In 2011 ben ik naar Notter verhuisd. De omgeving en de mentaliteit blijft je toch trekken.”
In de politiek is hij relatief onbekend. „Maar ik volg de politiek al lang”, zegt hij. „Die van de SGP, maar ook in de breedte. Als lid van de SGP werd ik op een bepaald moment door Bertus de Vries gevraagd. Na enig nadenken zei ik ‘ja’. Ik zag de noodzaak de SGP in Wierden weer op de kaart te zetten.”
Zondagsrust
De SGP-afdeling in de gemeente Wierden legt momenteel de laatste hand aan het verkiezingsprogramma. Waarschijnlijk zal het in de loop van volgende week klaar zijn. In elk geval heeft de SGP vijf speerpunten: zondagsrust, wonen, leven, landbouw en duurzaamheid. Over de zondagsrust zegt Rijnders: „Daar kunnen en willen we niet omheen. Die is gebaseerd op Gods woord in de Bijbel. Daaraan geen concessies, anders ben je geen SGP meer.”
De herintroductie van de SGP in Wierden zal met gepaste soberheid zijn. De Vries: „We zijn enthousiast, maar wel ingetogen.” Rijnders: „En we gaan voor een geloofwaardige politiek. Het is: een man een man, een woord een woord. Wat we zeggen dat doen we ook. Het is belangrijk dat mensen op ons kunnen vertrouwen.”
Nieuw avontuur
Rijnders staat aan de vooravond van een nieuw politieke avontuur. Bang is hij niet: „Ik ben zakelijk wel wat gewend en niet snel ergens bang voor”, zegt hij. „Maar inderdaad, dit is wel spannend. Het is nieuw.” Het nieuwe bestuur heeft er in elk geval alle vertrouwen in. Zoals De Vries het samenvat: „Als je als kleine partij een goed verhaal hebt, dan wordt er naar je geluisterd.”
De nummers 2, 3 en 4 op de lijst zijn: Dian Dollen, Freek Jan Eggerink en Bertjan ter Steege. De Vries blijft op de achtergrond nog betrokken. Rijnders krijgt in de begindagen van zijn politieke werk steun van de Rijssense SGP-fractievoorzitter André Scheppink.
Geschiedenis in vogelvlucht
De SGP opgericht
Op 24 april 1918 wordt de SGP opgericht. Bij de verkiezingen die kort daarop (5 juli) gehouden kreeg de partij nog onvoldoende stemmen voor een Kamerzetel. Wel deed partijleider ds. G.H. Kersten van zich horen door te ageren tegen “de verontreiniging van het water en den openbaren weg en van den dampkring”. In het kader van de volksgezondheid en uit zorg voor de omgeving diende de overheid dit alles tegen te gaan.
Eerste Tweede Kamerzetel
Bij de volgende verkiezingen blijkt de achterban zodanig gegroeid dat de SGP onder leiding van ds. G.H. Kersten voor het eerst een Kamerzetel behaalt.
Nacht van Kersten
Na de zogenaamde ‘Nacht van Kersten’, op 10 november van datzelfde jaar, valt het eerste kabinet-Colijn over een motie die namens de SGP is ingediend. Deze motie pleitte voor afschaffing van het Nederlandse gezantschap bij het Vaticaan. De motie wordt aangenomen, waarna vier KVP-ministers de volgende dag besluiten om af te treden.
Drie zetels in de Tweede Kamer
De felle oppositie van de SGP onder leiding van ds. Kersten werd door een groeiend aantal groepen kiezers gewaardeerd. Bij de verkiezingen wist de partij drie zetels te behalen. Naast ds. Kersten mochten ds. P. Zandt en ir. C.N. van Dis in de groene kamerbankjes plaatsnemen.
Oprichting eerste studievereniging
De eerste studievereniging wordt opgericht. In de daaropvolgende jaren wordt daarvan landelijk veel werk gemaakt en ontstaat het Landelijk Verband van Staatkundig Gereformeerde Studieverenigingen. Uiteindelijk zullen deze verenigingen uitmonden in de SGP-jongerenorganisatie.
Besluit Zuiveringscommissie
Ds. Kersten had zich vanaf het begin tegen het Nazisme gekeerd. Niettemin had was hij volgens de Zuiveringscommissie bij zijn pogingen om, mede dankzij zijn inspanningen opgerichte, instellingen op het gebied van onderwijs en media te behouden, regelmatige te ver gegaan in zijn samenwerking met de Duitsers. Die conclusie bracht ds. Kersten ertoe zich niet opnieuw herkiesbaar te stellen voor de Tweede Kamer. Ds. Zandt werd de nieuwe partijleider, en werd na de verkiezingen in de Kamer vergezeld door ir. Van Dis.
Uiteenzetting van het Beginselprogram
De SGP had in de begin jaren geen werk gemaakt van structurele studie en bezinning. Daarin kwam verandering met de publicatie van Uiteenzetting van het Beginselprogram der SGP door ds. Zandt.
Start studieblad Onderling Kontakt
Docenten en leerlingen van kweekschool ‘De Driestar’, waaronder mr. L.J.M Hage en M. Golverdingen, starten het studieblad Onderling Kontakt. Dit blad werd in 1975 omgezet in het tijdschrift Zicht. Het verschijnt nog de altijd elk kwartaal.
Oprichting Studie- en voorlichtingscentrum
De Stichting Studie en Voorlichtingscentrum SGP wordt opgericht. Dit was de voorloper van de huidige Guido de Brès-Stichting, het Wetenschappelijk Instituut voor de SGP.
SGP in Europees Parlement
Met de verkiezing van ir. L van der Waal is de SGP (samen met GPV en RPF) vanaf juli 1984 ook vertegenwoordigd in het Europees Parlement. Tijdens de campagne maakte Van der Waal onder andere een punt van de loonkloof tussen man en vrouw: “Mannen en vrouwen moeten in gelijke omstandigheden wel gelijk worden behandeld bij salariëring en overige arbeidsvoorwaarden.”
Eerste SGP-Jongerendag
Op 26 april 1986 wordt onder de titel ‘Onze vrijheid bedreigd?’ de eerste SGP-jongerendag gehouden. Die is zo succesvol dat twee weken later een tweede bijeenkomst wordt gehouden.
Nieuw SGP-Beginselprogramma aanvaard
De rijke verscheidenheid van gaven en capaciteiten tussen man en vrouw mag volgens de SGP niet worden genegeerd. Maar, zoals we eerder SGP-vertegenwoordiger in het Europees Parlement zagen beweren, in gelijke omstandigheden dienen mannen en vrouwen wel gelijk te worden behandeld. Lang voordat het een speerpunt werd van achtereenvolgende regeringen, werd dit standpunt in het SGP-Beginselprogramma als volgt verwoord: “Maatregelen ter erkenning van de gelijkwaardigheid van mannen en vrouwen worden positief beoordeeld.”
Toch een derde Tweede Kamerzetel
Het was een heel bijzondere en buitengewoon spannende verkiezingsavond. Nadat de stembussen bij de Kamerverkiezingen in mei gesloten waren, leefden de staatkundig-gereformeerden tussen hoop en vrees. Zou hun derde man, de jonge Raad van State-jurist Van der Staaij, de tweekoppige SGP-fractie (Van der Vlies en Van den Berg) kunnen komen versterken? Aan het eind van de avond leek het duidelijk: helaas, net niet gelukt. Van der Staaij kroop tussen de lakens, want ook na een teleurstelling heeft een mens slaap nodig. Tot, rond 3.00 uur ‘s nachts, Van der Vlies hem wakker belde: “Kees, je bent toch gekozen!” Met dank aan de lijstverbinding met GPV en RPF, die de SGP een restzetel opleverde. Maar vooral – zo dacht elke SGP’er – met dank aan God.
Partijleiderschap naar Van der Staaij
Na bijna 30 jaar Kamerlidmaatschap, draagt Van der Vlies het leiderschap over aan Van der Staaij. Op de blauwe Kamerzetels neemt na de verkiezingen prof. dr. Elbert Dijkgraaf zijn plaats in.
De SGP wordt ‘Stille Gedoog Partner’. Doordat het eerste kabinet-Rutte geen meerderheid heeft in de Eerste Kamer, wordt regelmatig intensief overlegd met fractieleider Van der Staaij en senator Holdijk om zich te verzekeren van haar steun. De regering is bereid rekening te houden met de opvattingen van de SGP. Zo wordt het aantal koopzondagen niet uitgebreid en worden wet- en regelgeving rond abortus en euthanasie niet verruimd.
Meer stemmen dan ooit op de SGP
Bij de Tweede Kamerverkiezingen op 15 maart 2017 werden meer stemmen dan ooit uitgebracht op de kandidaten van de SGP: 218.950 stemmen.
Het historische stemmenverloop van de SGP laat het patroon van een golfslag zien. In de beginjaren groeide de partij als kool. In 1922 één, in 1925 twee en in 1929 drie zetels (de TK telde toen nog 100 zetels). In 1946 doorbrak de SGP de grens van 100.000 stemmen en in 1972 passeerde zij de 150.000. Voorlopige piek was de uitslag van 1977 met 177.010 stemmen. Met name door de concurrentie van de nieuw opgerichte RPF, later met het GPV gefuseerd tot ChristenUnie, zakte het stemmental terug naar 150.000 in 2003. Vanaf 2006 zit de SGP in de lift. We zijn benieuwd wat de verkiezingen van 2021 ons gaan brengen.
Lid worden
Dankzij zo'n 30.000 SGP-leden, kunnen wij, landelijk en lokaal, een vuist maken in de politiek. Wil jij hier ook aan bijdragen?
Doneren
Is een lidmaatschap niet wat je zoekt, of je bent al lid? Ook financiële steun stellen wij erg op prijs.
Werk mee
Wil jij bijdragen aan het behalen van onze doelen? Bekijk dan de openstaande vrijwilligers- en vaste functies.